Η αλήθεια πίσω από την «ακριβή βιτρίνα» είναι ότι ο Δήμος Έδεσσας απέτυχε στην διαχείριση των απορριμμάτων
Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί πρόβλημα για την Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, αφού η χώρα μας αδυνατεί να παρακολουθήσει τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και να συμμορφωθεί με τις ντιρεκτίβες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά πέρα από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, πλέον μιλάμε για διαφυγόντα κέρδη από την μη ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, αφού τα χρηματικά ποσά που διακυβεύονται είναι τεράστια.
Η Ευρωπαική Ένωση έχει θέσει ως στόχο μέχρι το 2020 το 50% των αποβλήτων να ανακυκλώνεται/επαναχρησιμοποιείται, ενώ με νέα της οδηγία έθεσε τον πήχη ακόμα πιο ψηλά. Συγκεκριμένα φιλοδοξεί τα ποσοστά να είναι 55% το 2025, 60% το 2030 και 65% το 2035. Φυσικά για να επιτευχθούν οι στόχοι χρειάζεται ο σωστός σχεδιασμός, η προσήλωση στο όραμα, η εντατική δουλεία, και η αλλαγή νοοτροπίας. Δυστυχώς η νυν , δημοτική και περιφερειακή αρχή απέτυχαν να υλοποιήσουν τους στόχους, αγκυλωμένες σε πολιτικές και ιδέες μιας άλλης εποχής.
Η διαλογή στην πηγή των αποβλήτων και η υιοθέτηση καλών πρακτικών στην διαχείριση απορριμμάτων είναι πλέον μονόδρομος αφού το ειδικό τέλος ταφής στα ΧΥΤΑ ανά τόνο το 2014 κόστιζε 18 ευρώ, σήμερα και μέχρι το 2019 θα κοστίζει 23 ευρώ, το 2020 θα αυξηθεί στα 30 ευρώ ενώ υπάρχει πρόθεση να φτάσει τα 60 ευρώ ανά τόνο σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων.
Σύμφωνα και με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης του Δήμου Έδεσσας και εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο στις 15/06/2016 στο ΧΥΤΑ το 2014 κατέληξαν 10.176 τόνοι αποβλήτων, ενώ το ποσοστό ανακύκλωσης το 2014 ήταν 6,14% και 6,01%το 2015, δηλαδή υπολειπόμαστε σημαντικά από τους στόχους που θέσαμε. Έτσι το 2015 572,65 τόνοι ανακυκλώθηκαν ενώ168,62 ως υπόλειμμα επέστρεψαν στο ΧΥΤΑ Έδεσσας για ταφή δηλαδή το 29,45% των αποβλήτων που κατέληξαν στο μπλε κάδο έπρεπε να είναι στον πράσινο. Αν ανατρέξουμε τώρα στα οικονομικά στοιχεία 404tn*18ευρώ/tn=7.272 (18ευρώ/tn το ειδικό τέλος ταφής) προκύπτει ότι σε ετήσια βάση ο Δήμος από την ανακύκλωση είχε κέρδος 7.272 ευρώ το 2015 ποσό που όμως είναι πλασματικό γιατί τελικά προκύπτει αρνητικό πρόσημο εάν συνυπολογίσουμε το κόστος μεταφοράς στο ΚΔΑΥ αλλά και της επιστροφής των υπολειμμάτων στο ΧΥΤΑ Έδεσσας (καύσιμα και εργατοώρες).
Έτσι λοιπόν ενώ άλλοι δήμοι έχουν σημαντικά οικονομικά οφέλη από την ανακύκλωση ο Δήμος Έδεσσας έχει αποτύχει παταγωδώς και αυτό γιατί ενώ επτά χρόνια γνωρίζει ότι δεν έχει κανένα οικονομικό όφελος από την γραμμή ανακύκλωσης, δεν αναζήτησε άλλες εναλλακτικές πρακτικές διαχείρισης, δεν πραγματοποίησε ευρείες καμπάνιες ενημέρωσης των πολιτών προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν τα ποσοστά υπολειμμάτων που επιστρέφουν στο ΧΥΤΑ Έδεσσας, αλλά και να αυξηθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης. Επίσης δεν διεκδίκησε από την Περιφέρεια την αποπεράτωση του ΚΔΑΥ στο «Άσπρο Κεφάλι» που είναι χωροθετημένο εδώ και μια δεκαετία προκειμένου να μηδενιστούν τα έξοδα μεταφοράς. Δεν προχώρησε ουσιαστικά στην δημιουργία ενός κεντρικού και ενός περιφερειακού πράσινου σημείου, ούτε και στην δημιουργία πράσινων νησίδων. Ακόμη δεν προχώρησε στην τοποθέτηση καφέ κάδων προκειμένου οι πολίτες να ξεκινήσουν να κομποστοποιούν τα βιοαπόβλητα τους. Σύμφωνα και με το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης του Δήμου Έδεσσας θα έπρεπε το 2016 να οδηγηθούν για κομποστοποίηση 233,10 τόνοι, το 2017 466,18tn, το 2018 932,36tn, το 2019 1398,54tn και 2020 1.864,72tn βέβαια βρισκόμαστε στο τέλος του 2018 και κανένας καφέ κάδος δεν έχει τοποθετηθεί, αλλά και αν αύριο γέμιζε η πόλη με καφέ κάδους θα υπήρχε πρόβλημα αποκομιδής αφού η Περιφέρεια δεν φρόντισε για την έγκαιρη δημιουργία μονάδας επεξεργασίας των βιοαποβλήτων. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης είναι ότι ενώ σήμερα ο εργολάβος που ανέλαβε την αποκομιδή καλείται να περισυλλέξει περίπου 10.000tn αποβλήτων το 2020 θα περισυλλέξει 5.973,62tn σύμμεικτα συν 1.864,72tn κομπόστ δηλαδή θα περισυλλέξει 2.161,66tn λιγότερα απόβλητα αλλά θα πληρωθεί με το ίδιο χρηματικό ποσό.
Συμπερασματικά θα ήθελα να αναφέρω ότι υφίστανται ποικίλες εναλλακτικές μέθοδοι για την βιώσιμη αξιοποίηση των απορριμμάτων. Όμως ο Δήμος μας πιστός στην ασυνέπεια του και στην έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού αδυνατεί να υιοθετήσει και να εφαρμόσει ακόμη και το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης που ο ίδιος συνέταξε.
