Εισήγηση Γιάννη Σηφάκη στην ολομέλεια του «πολυνομοσχεδίου» του Υπουργείου Οικονομίας που λύνει το «ΑΘΗΝΑ» - προστασία της κύριας κατοικίας
Έχω την τιμή να εισηγούμαι στην Εθνική Αντιπροσωπεία το παρόν νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης το οποίο περιέχει πολλές θετικές διατάξεις που αφορούν ποικίλους κλάδους της Ελληνικής Οικονομίας, ικανοποιεί χρόνια αιτήματα πολλών παραγωγικών φορέων, έχει σαφώς αναπτυξιακό πρόσημο και το κυριότερο κινητοποιεί παραγωγικές δυνάμεις της Ελληνικής κοινωνίας προς την κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης σε μια περίοδο που ακριβώς αυτό είναι το ζητούμενο για την χώρα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην δεύτερη επιτροπή, στην ακρόαση των φορέων, ακούσαμε 26 παραγωγικούς φορείς που όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, ήταν από θετικοί ως πολύ θετικοί με το συζητούμενο Νομοσχέδιο μεταφέροντας τις ευχαριστίες τους στους Υπουργούς.
Μάλιστα οι περισσότεροι ανέφεραν ότι με το νομοσχέδιο αυτό ικανοποιούνται αιτήματα τους πολλών χρόνων που δεν έβρισκαν «ευήκοα ώτα» στο παρελθόν.
Ακούστηκαν, φυσικά, και αιτήματα που ακόμη δεν έχουν ικανοποιηθεί. Έρχονται όμως στο 8ο μέρος του Νομοσχεδίου υπουργικές τροπολογίες που ενσωματώνουν αρκετά ακόμη αιτήματα που τέθηκαν από τους παραγωγικούς φορείς.
Στο νομοσχέδιο αυτό εισάγεται το κεφαλαιώδες ζήτημα του νέου πλαισίου για την προστασία της κύριας κατοικίας αδύναμων φυσικών προσώπων και ενός μηχανισμού ρύθμισης μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων τα οποία εξασφαλίζονται με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε κύρια κατοικία.
Για πολλοστή φορά, διαψεύδονται, πάλι και πάλι οι Κασσάνδρες της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την αποτυχία της κυβέρνησης, την αποτυχία της διαπραγμάτευσης για διαβόλους και για τροβόλους, για συγκρούσεις εντός της κυβέρνησης και άλλα τέτοιου είδους γραφικά. Ειλικρινά θα θέλαμε να ξέρουμε τι θα πουν στον Ελληνικό λαό και τι αξιοπιστία θα τους απομείνει με τόσες διαψεύσεις επί διαψεύσεων των μύχιων πόθων τους όλα τα τελευταία χρόνια. Και
τώρα αναγκάζονται να δηλώνουν ότι θα ξαναψηφίσουν τα μέτρα της κυβέρνησης με τις «ανεύθυνες αριστερές ιδεοληψίες»…
Η προστασίας της κύριας κατοικίας των αδύναμων φυσικών προσώπων είναι κοινωνική ανάγκη που οφείλει η πολιτεία να εξασφαλίζει, αποτελεί δέσμευση μας την οποία υλοποιήσαμε πλήρως και με δεδομένο ότι η προστασία της κύριας κατοικίας με τον Νόμο 3869/2010 το νόμο Κατσέλη και με τις τροποποιήσεις του από τον τότε Υπουργό Οικονομίας Γ. Σταθάκη είχε εφαρμογή για τις αιτήσεις που ασκήθηκαν μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019 απαιτείται η νομοθέτηση νέου θεσμικού πλαισίου στην νέα οικονομική συγκυρία που ήδη αρχίζει να μεταβάλλεται.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά στο πλαίσιο αυτό υπάγονται και επιχειρηματικά δάνεια με προσημείωση ή υποθήκη της πρώτης κατοικίας του δανειολήπτη. Ακόμη για πρώτη φορά προβλέπεται και η συνεισφορά, η επιδότηση του Δημοσίου για όλη τη διάρκεια της ρύθμισης (έως και 25 χρόνια) στις καταβαλλόμενες δόσεις, η οποία θα προσδιορισθεί με ΚΥΑ το επόμενο διάστημα.
Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν πάνω από 150.000 δανειολήπτες, ίσως και πάνω από το 70% των φυσικών προσώπων που έχουν δάνεια με προσημείωση ή υποθήκη της πρώτης κατοικίας τους.
Το πλαίσιο που εισάγεται έχει σαν στόχο να προστατεύσει την λαϊκή κατοικία, προστατεύει όμως και «μεσαίες» κύριες κατοικίες (με βάση το όριο που τίθεται) αντιμετωπίζοντας παράλληλα και τις παθογένειες του συστήματος με την αφαίρεση της δυνατότητας χρησιμοποίησης των ευεργετικών διατάξεων από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται συγχρόνως, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, είναι οι ακόλουθοι:
1. Η αξία της προστατευόμενης κύριας κατοικίας κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει τις 175.000 € αν στις οφειλές συμπεριλαμβάνονται επιχειρηματικά δάνεια ή τις 250.000 € σε άλλη περίπτωση
2. Το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος φυσικού προσώπου κατά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχει δυνατότητα υποβολής φορολογικής δήλωσης δεν υπερβαίνει τα 12.500 €. Το ποσόν αυτό προσαυξάνεται κατά 8.500 € για τον/την σύζυγο και κατά 5.000 € για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι τα τρία εξαρτώμενα μέλη. Άρα για οικογένεια με τρία παιδιά φθάνει στις 36.000 €. Τα όρια του οικογενειακού εισοδήματος διαμορφώθηκαν κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να αντιστοιχούν στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, που περιλαμβάνουν τις βασικές δαπάνες για τη διαβίωση του νοικοκυριού και επιπλέον δαπάνες εστίασης, όπως αυτές καθορίστηκαν από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, προσαυξημένες κατά 70%.
3. Αν το σύνολο των οφειλών υπερβαίνει τα 20.000 € τότε η ακίνητη περιουσία του αιτούντα, του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών, πέραν της κύριας κατοικίας του αιτούντα, καθώς και τα μεταφορικά μέσα του αιτούντα και του συζύγου του πρέπει να έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τις 80.000 €
4. Οι καταθέσεις, τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και τα πολύτιμα μέταλλα του αιτούντα και του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών πρέπει να έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τις 15.000 €
5. Το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου στο οποίο συνυπολογίζονται και λογιστικοποιημένοι τόκοι και, αν υπάρχουν, έξοδα εκτέλεσης για τις οφειλές δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 130.000 € ανά πιστωτή.
Ρυθμίζονται με αυτό τον τρόπο για οφειλέτη στον οποίον συντρέχουν σωρευτικά οι παραπάνω προϋποθέσεις, οφειλές προς τις Τράπεζες από οποιαδήποτε αιτία καθώς και οφειλές από στεγαστικό δάνειο στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων εφόσον για τις οφειλές αυτές έχει εγγραφεί πριν την άσκηση της αίτησης υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε ακίνητο που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία του και οι οφειλές αυτές βρίσκονταν σε καθυστέρηση τουλάχιστον ενενήντα ημέρες κατά την 31 Δεκεμβρίου 2018.
Για την προστασία της κύριας κατοικίας του ο αιτών καταβάλει το 120% της εμπορικής αξίας του ακινήτου του σε μηνιαίες ισόποσες τοκοχρεωλυτικές δόσεις με επιτόκιο ίσο με το Euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 2% για χρονικό διάστημα ως 25 έτη. Αν το 120% της εμπορικής αξίας του ακινήτου υπερβαίνει το σύνολο των οφειλών τότε το σύνολο των οφειλών καταβάλλεται σε αντίστοιχες τοκοχρεωλυτικές δόσεις.
Για πρώτη φορά συνεισφέρει και το δημόσιο στις μηνιαίες καταβολές για την καταβολή των δόσεων. Η συνεισφορά του Δημοσίου διαρκεί όσο διαρκεί η ρύθμιση. Οι προϋποθέσεις και το ποσόν συνεισφοράς του Δημοσίου επανεξετάζονται αυτεπάγγελτα κάθε έτος.
Η διαδικασία γίνεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων που αναπτύσσεται από την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Η πλατφόρμα ενημερώνει τον αιτούντα για την επιλεξιμότητα του ή μη πριν την οριστική υποβολή της αίτησης του.
Αν δεν επιτευχθεί συναινετική ρύθμιση ο οφειλέτης δικαιούται να ζητήσει την ρύθμιση των οφειλών του με δικαστική απόφαση.
Από την κοινοποίηση της αίτησης αφού ο αιτών θεωρηθεί επιλέξιμος αναστέλλεται αυτοδικαίως κάθε πλειστηριασμός της κύριας κατοικίας του.
Η κυβέρνηση υλοποιώντας τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για την προστασία της πρώτης κατοικίας, ιδιαίτερα της λαϊκής κατοικίας, προχωρά με δικαιοσύνη, αποτελεσματικότητα και αποφασιστικότητα στην νομοθετική της ρύθμιση.
Στην νέα περίοδο που έχει εισέλθει η χώρα με την οικονομία σε ρυθμούς ανάπτυξης και την μεγάλη προσπάθεια για την παραγωγική ανασυγκρότηση οι παράλληλες πολιτικές για την διασφάλιση της προστασίας των αδύναμων που η θέση τους επιδεινώθηκε μέσα στην κρίση των προηγούμενων χρόνων αποδεικνύεται, πάλι, ότι είναι στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων μας.
Ακόμη στο νομοσχέδιο εισάγονται τροπολογίες διαφόρων Υπουργείων:
• Υπουργείου Πολιτισμού για «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων του ν.4481/2017 σχετικά με τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας»,
• Του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής αδειοδότησης, κονδυλίων από το Πράσινο Ταμείο ως ίδια συμμετοχή σε προγράμματα LIFE καθώς και στελέχωσης και οργανογραμμάτων των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
• Ρύθμιση για παράταση του Πόθεν έσχες
• Του Υπουργείου Οικονομικών για «Πιστωτικά υπόλοιπα παρακρατούμενων φόρων πιστωτικών ιδρυμάτων» και «Ρύθμιση θεμάτων που αφορούν τη μεταβίβαση κυριότητας ακινήτων Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. και ΕΤ.Α.Δ.»
• Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης για «Επαναφορά καταργούμενων διατάξεων για την ενίσχυση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων» καθώς και άλλες ρυθμίσεις για τα επιχειρηματικά πάρκα, για την ευθύνη των απλών μελών που εισήλθαν στις αστικές εταιρίες του άρθρου 270 του Ν. 4072/12 πριν την ψήφιση του Νόμου και για τα χρέη που γεννήθηκαν πριν την ψήφιση του Νόμου, για την ενίσχυση της εκπροσώπησης των πωλητών, παραγωγών και επαγγελματιών στις Επιτροπές Λαϊκών Αγορών και άλλες διατάξεις
• Μέτρα για εφάπαξ ενίσχυση των πληγέντων από τον σεισμό του Οκτωβρίου στην Ζάκυνθο.
Όσον αφορά τα 6 πρώτα μέρη του νομοσχεδίου:
Στο Α’ μέρος του νομοσχεδίου εισάγεται δέσμη διατάξεων που έχουν ως στόχο τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διανοητικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα με έμφαση στη βιομηχανική ιδιοκτησία και την ενίσχυση της καινοτομίας.
Πρόκειται για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στον τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας, με σκοπό την αξιοποίηση του διανοητικού κεφαλαίου της χώρας με ρυθμίσεις που έχουν έντονο αναπτυξιακό αποτύπωμα, τόσο μέσα από τη διαμόρφωση μιας εθνικής αναπτυξιακής πολιτικής Διανοητικής Ιδιοκτησίας και τη διασφάλιση συνθηκών διαφάνειας και υγιούς ανταγωνισμού, όσο και από την προώθηση μιας κουλτούρας συνεργασίας και διαμοιρασμού ιδεών μεταξύ επιχειρήσεων, με στόχο την προώθηση της ανοικτής καινοτομίας, την ενίσχυση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Προωθούνται διατάξεις που σκοπό έχουν την ενίσχυση της ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων και την απλοποίηση διοικητικών διαδικασιών που λειτουργούσαν ως τροχοπέδη στην οργάνωση τους. Τα επιμελητήρια και όλοι οι φορείς στην επιτροπή εξέφρασαν την ικανοποίηση τους για τις ρυθμίσεις που εισάγονται σχετικά με τα Επιχειρηματικά Πάρκα που, όπως οι ίδιοι είπαν, αποτελούσαν χρόνια αιτήματα τους και δεν είχαν τύχει αποδοχής από προηγούμενες κυβερνήσεις.
Με απόλυτα θετικό τρόπο αντιμετώπισαν όλοι οι παριστάμενοι φορείς την αντιμετώπιση του προβλήματος της ευρείας άναρχης βιομηχανικής δόμησης στην περιοχή των Οινοφύτων. Με τη συνεργασία των Υπουργείων Οικονομίας και Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, του Δήμου Τανάγρας αλλά και των οικονομικών φορέων της περιοχής, διαμορφώθηκε κατόπιν ευρείας διαβούλευσης μία στρατηγική για την εξυγίανση και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής με την ανάπτυξη Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης της βιομηχανικής περιοχής και την υλοποίηση Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης της Λεκάνης Απορροής του Ασωπού Ποταμού.
Στο 2ο μέρος καλύπτεται ένα αίτημα πολλών φορέων και κυρίως Δήμων καθώς συγκροτείται εντός της Μονάδας Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ), Τεχνική Υπηρεσία
Στο 3ο μέρος ρυθμίζονται θέματα αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας στρατηγικών και ιδιωτικών επενδύσεων
Οι φορείς αντιμετώπισαν θετικά την τροποποίηση αρκετών διατάξεων του Αναπτυξιακού Νόμου 4399/2016 με κυριότερες την μείωση από πέντε (5) σε τρία (3) τα έτη, στα οποία μπορεί να γίνει από τους επενδυτές η αξιοποίηση του συνόλου του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής, με την προϋπόθεση βέβαια ότι η επιχείρηση θα έχει πραγματοποιήσει το αντίστοιχο ποσό κερδών προκειμένου να τυγχάνει εφαρμογής στο σύντομο αυτό χρονικό πλαίσιο το συγκεκριμένο κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής.
Το ίδιο κίνητρο δίδεται και για επενδύσεις ενταγμένες στον προηγούμενο αναπτυξιακό Νόμο 3908/11.
Δίδονται ακόμη σημαντικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων μείζονος μεγέθους καθώς και προστίθενται και νέες υπηρεσίες στη δραστηριότητα που μπορούν να αναπτύσσουν οι εταιρείες που δημιουργούν Μονάδες Παροχής Κοινών Υπηρεσιών υπηρεσίες εντός του ίδιου Ομίλου.
Στο πλαίσιο της πολιτικής «Μένω Ελλάδα – Επιστρέφω Ελλάδα – Γέφυρες Συνεργασίας/Γνώσης», που στόχο έχει την αντιμετώπιση του φαινομένου της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain) στο εξωτερικό, συστήνεται θεσμός χρηματικών επάθλων. Συστήνεται ακόμη ένα δίκτυο υποστήριξης της επιχειρηματικότητας στα κατά τόπους Επιμελητήρια που κεντρικό στόχο έχει να περιοριστεί ή και κατά το δυνατό να εξαλειφθεί η ελλιπής ενημέρωση της επιχειρηματικής κοινότητας σχετικά με δημόσιες πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται προς όφελός της.
Στο 4ο μέρος επικαιροποιείται και καθίσταται αποτελεσματικότερη η κείμενη νομοθεσία που αφορά τον αποκλεισμό από τις δημόσιες συμβάσεις των λεγόμενων «εξωχώριων» εταιριών και εξασφαλίζεται η εφαρμογή του, κατά καιρούς πλέον, επίκαιρου καταλόγου «μη συνεργάσιμων» φορολογικά κρατών
Αντιμετωπίζονται προβλήματα και δυσλειτουργίες του Νόμου 4412/2016 για να καταστεί περισσότερο λειτουργικός.
Αυξάνεται η κράτηση που προβλέπεται στο Νόμο 4013/2011 για την αύξηση των εσόδων της Ενιαίας Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων. Καθώς με τον Νόμο 4412/2016 η κράτηση αυτή μειώθηκε υπέρμετρα με αποτέλεσμα να μειωθούν καθοριστικά τα έσοδα της και να αντιμετωπίζει προβλήματα στην ικανοποίηση των λειτουργικών της αναγκών.
Στο επόμενο μέρος εισάγεται σειρά διατάξεων αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή
Με τροποποιήσεις ν. 4497/2017 ικανοποιείται σειρά αιτημάτων που έχουν υποβληθεί από φορείς λειτουργίας και ομοσπονδίες πωλητών σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία του υπαίθριου εμπορίου που έτυχαν της αποδοχής των εκπροσώπων τους.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς ήταν ιδιαίτερα ικανοποιημένοι για την εισαγωγή των διατάξεων για την επίλυση του χρόνιου προβλήματος της λειτουργίας της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας, η οποία είχε απαξιωθεί πλήρως, εξαιτίας των κραυγαλέων φαινομένων κακοδιοίκησης επί σειρά ετών. Δημιουργείται μια αναπτυξιακής εταιρείας στον Δήμο Λαμιέων, η οποία θα καταστεί καθολικός διάδοχος της εταιρείας. Με αυτό τον τρόπο, παρέχεται η δυνατότητα επαναλειτουργίας της έκθεσης, αποδίδεται ένας σημαντικός χώρος στην τοπική κοινωνία και απλοποιείται το πλαίσιο λειτουργίας του, προκειμένου να αρχίσει να παράγει έσοδα και να διευθετεί οφειλές.
Πρόβλημα «ΑΘΗΝΑ»
Από τις άλλες τροπολογίες, να μου επιτρέψετε να σταθώ σε μια που και προσωπικά παλεύω για πολύ καιρό με την οποία επιλύονται σημαντικά κοινωνικά προβλήματα σε αγροτικές, κυρίως, περιοχές πολλών πολιτών που εγκλωβίστηκαν σε αλληλέγγυα και καθολική ευθύνη σε αστικές εταιρίες του άρθρου 270 του Ν. 4072/2012 μετά την ψήφιση αυτού του Νόμου. Μια τέτοια περίπτωση είναι στην περιοχή μου στην Σκύδρα στην οποία εκατοντάδες πολίτες μέλη της ΟΠ «ΑΘΗΝΑ» από το 1993 ως το 2002 εγκλωβίστηκαν όταν, ενώ κατά την είσοδο τους στην εταιρία εγνώριζαν ότι ευθύνονταν μόνο μέχρι του ποσού της εταιρικής τους μερίδας, με την αλλαγή της ευθύνης των απλών μελών που επέφερε ο Ν. 4072/12 ευθύνονται για υποχρεώσεις της εταιρίας αλληλεγγύως και εις όλον. Με την τροπολογία που αφορά μέλη που εισήλθαν σε αυτές τις εταιρίες πριν την 11η Απριλίου του 2012 και για χρέη που γεννήθηκαν πριν την 11/04/12 που άρχισε να ισχύει ο Ν. 4072/12 αποκαθίσταται αυτή η αδικία και εξασφαλίζεται η ασφάλεια δικαίου. Οι υποχρεώσεις παραμένουν στο ακέραιο στα μέλη του ΔΣ και στους έχοντες διαχειριστική ευθύνη αυτή την περίοδο.
Συμπερασματικά το σχέδιο Νόμου εισάγει σειρά χρήσιμων διατάξεων που θα βοηθήσουν την οικονομία και θα συμβάλλουν στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Με βάση αυτά, καλούμε όλα τα Κόμματα του Κοινοβουλίου να άρουν τυχόν αρχικές επιφυλάξεις, να συγχνωτιστούν και να μην έλθουν απέναντι στην καθολικά εκφρασμένη θετική στάση όλων των παραγωγικών φορέων σε αυτό το νομοθέτημα και να το υπερψηφίσουν.
